Levend Erfgoedroute: wandelen of fietsen langs boeren, horeca en winkels

Warmond • Warmondse boeren presenteren in samenwerking met Stichting Warmond aan de Kaag een wandel-/fietsroute om aandacht te vragen voor historische Hollandse koeienrassen, zoals Blaarkoppen en Lakenvelders. Ook lokale horeca en winkels zijn betrokken bij dit initiatief.

De 15 kilometer lange route voert door het historische dorp en via een pontje naar de eeuwenoude polders aan de overzijde van de Kagerplassen. De oude Hollandse rassen zijn te zien in de weilanden – onder meer in het weidevogelreservaat in de Boterhuispolder en als 'stoffering' bij landgoed Oostergeest. De uitgebreide online routebeschrijving bevat volop informatie over de agrarische historie van Warmond en het cultuurhistorische verhaal van deze rassen. De routebeschrijving kan gratis worden gedownload via levenderfgoedroute.nl.

Levend erfgoed

Blaarkoppen en Lakenvelders zijn levend erfgoed van het Groene Hart, maar hebben tegenwoordig een bedreigde status. De Blaarkop, al genoemd in geschriften uit de 13e eeuw, stond vanaf de 17e eeuw op grote schaal in de polders rond Leiden. In de regio werden toen miljoenen kilo's Leidse kaas geproduceerd, die door de VOC als proviand en handelswaar werd meegenomen. Lakenvelders stonden vanwege hun decoratieve uiterlijk vaak in parken van landgoederen.

Nog in de 20e eeuw was deze regio officieel aangewezen als Blaarkopfokdistrict. Wie rond 1970 van Utrecht naar Leiden reisde, zag nauwelijks andere koeien dan Blaarkoppen in de weilanden staan. Vanaf 1980 kozen veruit de meeste boeren voor de Holsteinkoe, vanwege de intensivering van de landbouw. In het Groene Hart staan nu nog slechts zo’n 200 raszuivere melkgevende Blaarkopkoeien in de weilanden. In totaal zijn er in Nederland rond de 2.000 ‘echte’ Blaarkoppen geregistreerd.

Dreigende verdwijning

Burgemeester Carla Breuer: "Erfgoed is méér dan monumenten, daarover zijn we het roerend eens in Teylingen. We koesteren ook ons immaterieel erfgoed, zoals de zeldzame koeienrassen die onze weilanden begrazen. De historische waarde is groot. Al eeuwenlang voorzien deze rassen regionale bedrijven van melk voor kaas en boter. We maken ons zorgen over de dreigende verdwijning van deze zeldzame koeiensoorten uit het landschap".

Met de Levend Erfgoedroute willen de initiatiefnemers meer bekendheid geven aan het verhaal achter de historische rassen. Want juist consumenten en horeca kunnen een centrale rol spelen in het behoud van dit erfgoed: door te genieten van de producten. Verschillende lokale horeca-gelegenheden en winkels steunen de boeren en hun zeldzame rassen door producten op de kaart te zetten of te verkopen.