‘Een energieke gemeente’ met het Vitaliteitsakkoord

Teylingen • Inwoners die fysiek, mentaal en sociaal fit zijn, dat is hoe Teylingen wil dat de toekomst eruit ziet. Onlangs werd de eerste versie van het Vitaliteitsakkoord gepresenteerd. Formateur en auteur Gerben van Duin ziet kansen.

“Door de coronacrisis worden we nu geconfronteerd met het belang van een gezond, vitaal leven.” Formateur Gerben van Duin heeft enkele vreemde maanden achter de rug. Aan de ene kant moest hij creatief worden om zijn werk te kunnen doen. Aan de andere kant werd duidelijk hoe waardevol een goede gezondheid is.

Kwaliteit van leven

Dat laatste is precies het punt dat de landelijke overheid wil maken. Met Nationaal Sportakkoord wil ze dat meer mensen gaan bewegen. Het Nationaal Preventieakkoord is er om Nederlanders gezondere keuzes te laten maken, zodat ze minder snel ziek worden. Van Duin besloot, vanuit zijn eigen visie op gezondheid, al snel om die twee samen te voegen. Hij startte als lokale sportformateur, maar presenteerde onlangs in plaats van een lokaal Sportakkoord, de eerste versie van het Vitaliteitsakkoord. “Sport en gezondheid zijn breder. De focus ligt op de kwaliteit van leven, de gehele gezondheid van mensen. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal en sociaal. Daarom is naast sport, ook cultuur belangrijk.”

Iedereen kan meedenken

In februari werd Van Duin, voormalig wethouder van Noordwijk, door zijn ex-collega Van Kempen gevraagd om als onafhankelijke sportformateur op te treden. Vanuit het Rijk wordt die functie betaald, zodat elke gemeente een Sportakkoord krijgt, met daarin duidelijke, concrete afspraken. De formateur voerde de afgelopen maanden veel gesprekken. Met het college van B&W en ambtenaren, maar hij organiseerde ook bijeenkomsten in Warmond en Voorhout. Inwoners uit de sport, bewegen, onderwijs, gezondheid, zorg, bedrijfsleven, cultuur en welzijn schoven aan om mee te denken. Op donderdag 16 juli is nog een bijeenkomst in Sassenheim. Alle ideeën zijn uiteindelijk meegenomen in de eerste versie van het Vitaliteitsakkoord. In september volgt – na aanvullingen en uitwerkingen- de officiële presentatie.

Subsidie van 20.000 euro

Het Vitaliteitsakkoord is inmiddels goedgekeurd door het Rijk, waardoor voor dit jaar een subsidie van 20.000 euro vrijkomt. Ook voor 2021 en 2022 kan hetzelfde bedrag worden aangevraagd. Het geld gaat beheerd worden door een platform, waarin vertegenwoordigers vanuit de verschillende Teylingse organisaties zitten. Zij worden de aanjagers, zodat projecten in Teylingen daadwerkelijk van de grond komen. Samenwerking is daarbij van cruciaal belang. Formateur Gerben van Duin: “Contact met elkaar en kijken naar mogelijkheden, zijn belangrijk. Een sportpark is niet altijd bezet, misschien kan het overdag wel gebruikt worden voor bridge of jeu de boules. Zo laat je mensen kennis maken met een plek waar ze nog nooit geweest zijn, en levert het misschien ook nog nieuwe vrijwilligers op.”

Leren ademhalen

Van Duin is daarnaast een sterke voorstander van preventie. Hij ontwikkelde daarom een banner met een ‘Levensloop’, waarmee hij door het land gaat. Het is een leidraad en biedt handvatten. Onder andere professor Erik Scherder is enthousiast, zegt hij. “Gezond gedrag moet zo vroeg mogelijk aangeleerd worden.” Ouders, gezondheidsinstellingen, verenigingen en scholen spelen daar een belangrijke rol in. “Kijk maar hoeveel mensen een burn-out hebben tegenwoordig. Dan gaan we op ons dertigste jaar met mindfullness leren ademhalen. Eigenlijk heel gek natuurlijk. Kinderen leren omgaan met iets wat ze spannend vinden, dat kun je op school al doen.” Of kinderen die niet goed kunnen bewegen. “Als jij geen bal kunt vangen, of bij tikkertje moeilijk weg kunt rennen, dan doe je niet mee. Dan zit je vaak aan de kant. Dat kan eenzaamheid veroorzaken. Terwijl met de juiste begeleiding het bewegen binnen een paar maanden veel beter kan gaan.”

Ook sportclubs spelen een belangrijke rol in de bewustwording over gezondheid. “Zij kunnen er over praten. Als een coach van een jeugdteam zegt: ‘Hebben we goed geslapen en goed gegeten, want we willen winnen vandaag', dan ga je er al heel anders in dan met ‘wel winnen he’.”

Enthousiasmeren

En dan de volwassenen, want hoe ga je mensen die niet met hun gezondheid bezig zijn, toch zover krijgen dat wel te doen? “Gezondheid is inderdaad iets van mensen zelf, daar hebben anderen niets over te zeggen. We hopen mensen te enthousiasmeren door te verleiden toch in actie te komen. Het leven is een stuk aangenamer als je beweegt en je fysiek en mentaal fit voelt.”