‘We kunnen met die ene stem wel het verschil maken’

Column • Woensdag 16 maart* zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Elke verkiezing is een feest van de democratie. De verwachte opkomst is laag. Veel mensen doen daar ook dit keer niet aan mee. Ze vinden zelf dat ze het grootste gelijk van de wereld hebben. Ze voelen zich bedrogen, niet gehoord, voorgelogen, besodemieterd en wat niet al. In meer of mindere mate hebben ze een punt. Het is bij mijn weten nog nooit voorgekomen dat alle door kandidaten en partijen gedane verkiezingsbeloften naar ieders volle tevredenheid zijn nagekomen. Wie naar de stembus gaat in de gedachte dat dat wel zo is, komt al gauw bedrogen uit. Maar een beetje naïef vind ik het wel, op die manier te gaan stemmen: ‘ik vraag, zij draaien.’ De maakbaarheid van het leven is sowieso één grote illusie. Er gaat in het echte leven van de mensen meer stuk dan er gemaakt wordt. Ooit bepaalden religie of politieke overtuiging het leven van de mensen: het gaf richting en grenzen aan en bepaalde koers en verwachtingen. Die zijn verdwenen, en in de leegte die overbleef nestelde zich de bedriegelijke maakbaarheidsgedachte: God of de goden halen niks uit, we kunnen het beter zelf doen. Of we kunnen het zelf beter. Maar de eerste de beste echte crisis schopt alles in de war. Van corona zou iemand nog kunnen denken dat het één groot complot is – maar Poetins invasie is toch echt door hemzelf bedacht. En het verstoort in ieder geval in Oekraïne de idee dat alles maakbaar is. Kanonnen schieten die kinderlijke gedachte gewoon aan flarden, zij lachen daar om. Zo heeft in zijn bunker in Berlijn ooit Hitler zich krom gelachen om de zwakheid van de Europese democratieën. Bij sommige politici hoor ik daar de echo van – weten ze wel wie er destijds het laatst lachte? Het cynisme van de teleurgestelde burger is de zwakste schakel in de democratie, daar ben ik me van bewust. De heikele vraag is of onze politici dat ook zijn – ze spelen vaak met vuur, in hun ivoren torens. Maar wie daarom niet gaat stemmen doet zichzelf tekort. We krijgen niet altijd allemaal onze zin. We merken vaak genoeg dat het leven allesbehalve maakbaar is. Maar we kunnen met die ene stem wel het verschil maken. Ik ga stemmen, zoals altijd. En meteen door naar de bakker. Zoals elke keer.

egbertvanderweide

*In verband met de gemeenteraadsverkiezingen verschijnt deze column online eenmalig op woensdag.