Grenzen aan de groei

Column • Alleen in het verhaal van Sjakie en de Bonenstaak groeien de bomen tot in de hemel. Daarbuiten niet. Buiten de sprookjes heerst de werkelijkheid. Buiten de sprookjeswereld geldt de wet van de zwaartekracht, en andere wetten: dat alles eindig is. Tijd en ruimte zijn beperkt. Ons leven en onze mogelijkheden ook. Onze grenzen lijken in deze tijd al meer in zicht te komen. Behalve wanneer je daar je ogen voor sluit natuurlijk. Maar wie goed kijkt, ziet het gebeuren. Waar iedereen hetzelfde en van alles meer wil, komt schaarste. En die is er: gebrek aan ruimte, gebrek aan woningen, gebrek aan bandstof, gebrek aan grondstoffen. Er is wereldwijd gebrek aan landbouwgrond en aan water. Er is gebrek aan veiligheid. En het ergst van al: er is gebrek aan vertrouwen. Angst is er genoeg: we zijn bang om in te leveren. Ik ben van 1960, geboren op het randje van de geboortegolf en geconcipieerd toen de schamele jaren ’50 net voorbij waren. Ik ken alleen maar vrede en voorspoed en toenemende welvaart. Nou ja – alleen voor wie mee kan komen. Wie in deze maatschappij gehandicapt en afgedankt is, niet met een gouden lepel in de mond is geboren, niet in het bestaande systeem past of op wat voor manier niet meetelt, heeft een ander verhaal. Die leeft allang op het randje van net genoeg maar eigenlijk te weinig. Dat we de broekriem moeten aanhalen komt niet uit de lucht vallen en is niet door onze regering verzonnen: we hebben te lang op te grote voet geleefd. We namen teveel te vaak, zong Liesbeth List, en nu moeten we het doen met wat er over is. Wat we nodig hebben is niet nog meer compensatie - ook die houdt een keer op. Wat we nodig hebben, is solidariteit. Gemeenschapszin. Het besef dat we de welvaart die er nog is eerlijk moeten delen. De overtuiging dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen. Daar is een overheid voor nodig. Wie anders waakt er over het algemeen belang? Wie anders komt er op voor het belang van wie dat zelf niet kan? En nee, ‘zoek het lekker zelf maar uit’ is niet het goede antwoord…

egbertvanderweide