The Queen

column • Ze was niet mijn koningin. Ze was geen familie. En hoewel ik geniet van Engelse humor en Engels tv-drama en met plezier aan de overkant van de Noordzee kom, ben ik geen echte Anglofiel. Waarom raakt het sterven van the Queen mij dan zo? Ze was niet heilig. Maar ze liet in haar lange regeerjaren zien wat staatshoofden nodig hebben. Lees: regeerders, roergangers. Onder ons heerst kortademigheid. Het moet snel en flitsend, het moet ook meteen. In die zee van onrust en ongeduld was zij een baken van duur en gelijkmatigheid. 

U zegt: dat had iets vreemds, iets ijzigs. U vraagt: is het gezond jezelf zo te beheersen, en zolang? Is het niet teveel gevraagd jezelf zo in te houden en je leven ondergeschikt te maken aan een taak? Ik zeg: blijkbaar is het niet teveel gevraagd. Zij deed het en zij kon het. Tussen alle verplichtingen door zagen we soms een glimp van haar menselijkheid. Bij alles wat haar persoonlijk overkwam konden we zelf bedenken dat het haar als mens, als echtgenote, als moeder en grootmoeder ook moest raken. Dat hoefde ze niet te laten zien – we hoefden maar bij onszelf af te rekenen omdat allemaal te kunnen bedenken. Dat is denk ik het bijzondere: wij rekenen doorgaans alleen bij onszelf af. 

We denken bij alles wat ons overkomt dat we al onze gevoelens, heel ons emotionele hebben en houden, binnen de kortste keren aan iedereen moeten laten zien. We maken onszelf wijs dat we dan pas echt zijn. We hebben aandacht en belangstelling nodig, we willen telkens weer bevestigd worden. En we raken van de wijs wanneer het even niet over onszelf gaat. Zij deed dat niet. Ze zocht zichzelf niet. Ze deed wat zij vond dat ze moest doen. Plichtsbesef, verantwoordelijkheidsgevoel, zelfbeheersing, een hoge moraal, discipline, zelfkennis. Het is allemaal bijna antiek en daarom voor velen van wie ons moeten voorgaan achterhaald. Daar heerst de waan van de dag en de drift om te scoren en morgen zien we wel weer. Ik zou willen dat regeerders meer oog hadden voor de hoogheid, ik zou bijna zeggen: de heiligheid van hun taak. Ik mis de sereniteit. Ik mis de toewijding. Ik mis de lange adem en het vergezicht. Ik mis het vóórgaan. We missen zulke bijzondere mensen. We worden vaak aan het lot en aan onszelf overgelaten. We zijn verweesd. En nu nog een beetje meer…

egbertvanderweide