De Rijnsburgse vriendin van Jacoba van Beieren

Voorhout • Er is enige discussie rondom het al dan niet verharden van de 2^e Elsgeesterweg tussen de Dinsdagse Watering en de N444 / Haarlemmer Trekvaart. Er bestaat goede historische reden om de weg te laten zoals hij altijd is geweest en niet te verharden. In Dwars Op 75, het tijdschrift van de Historische Kring Voorhout (HKV) staat waarom dit gedeelte van de Elsgeesterweg veel meer is dan zomaar een hobbelig pad achter de sportvelden en volkstuinen. Wat heeft Jacoba van Beieren hier in 1435 te zoeken wanneer zij op weg is naar haar vriendin in Rijnsburg?

Wie in de tijd van Jacoba ter hoogte van de huidige stal van slager Rob van den Bergh aan de 2^e Elsgeesterweg richting de dan nog niet bestaande trekvaart keek, zag in de verte de indrukwekkende contouren van het imposante klooster van de Graven van Holland. Vandaag zie je vanaf ditzelfde uitkijkpunt alleen nog een overblijfsel van de benedictinessenabdij voor uitsluitend adellijke vrouwen. Een van de twee torens van de kloosterkerk, nu de toren van de protestantse Grote of Laurentiuskerk. 

De snelste route van slot Teylingen naar Rijnsburg

Er is in zeshonderd jaar veel veranderd. De abdij van Rijnsburg is vanaf de stichting in 1133 tot in het jaar 1584 een machtig katholiek bolwerk. De laatste tien jaar van het klooster ligt dat er overigens wel wat sneu bij. Leidse ‘glippers’ weten in de winter van 1573 aan de aandacht van de Spaanse belegeraars van hun stad te ontsnappen en trekken richting Rijnsburg. Daar leggen zij de majestueuze abdij vrijwel volledig in de as. In 1584 komt de abdijruïne met overgebleven toren in protestantse handen. Hierna bouwt men achter de oude kloostertoren een nieuwe – uiteraard protestantse - kerk, de Laurentiuskerk.

In 1435 is er wat betreft geloofsstrijd nog weinig aan de hand. Jacoba van Beieren heeft zo nu en dan zin om haar vriendin, de abdis van het klooster in Rijnsburg te bezoeken. Zij vertrekt van haar jachtslot Teylingen en neemt goedgemutst de snelste route, die voert over de onverharde Elsgeesterweg. Dat is althans het verhaal dat zo nu en dan de kop op steekt in Voorhout. Verzonnen of naar waarheid opgetekend? Dat is te lezen in Dwars Op 75, de zomereditie van het historisch magazine.