Historisch Lohman-orgel in ere hersteld
n Restauratie na vier jaar afgerond
Warmond n Het lila is verdwenen en vervangen door de oorspronkelijke crème kleur. Het bladgoud siert de ornamenten. Dat is slechts de restauratie aan de buitenkant van het monumentale Lohman-orgel in de Protestantse Kerk. Ook de binnenkant is vernieuwd. Op vrijdag wordt het gerestaureerde orgel feestelijk door de orgelrestaurateur opgeleverd. Een moment van trots voor John Verbeek en Jan Karstens, de drijvende krachten achter de restauratie.
Met nog vijf dagen te gaan tot de oplevering, zijn twee medewerkers van Flentrop Orgelbouw bezig om de laatste van de ruim 1.100 orgelpijpen terug te plaatsen in het Lohman-orgel. Het orgelbedrijf werkt in Japan, China en in het Engelse Oxford. En deze maanden dus ook aan de Herenweg in Warmond. De immense restauratie van het orgel zit er bijna op. Een project dat alles bij elkaar ruim vier jaar heeft geduurd, vertellen John Verbeek en Jan Karstens. Zij vormen sinds 2011 de commissie die de kar trekt rond de restauratie. Samen gingen ze aan de slag. Verbeek richtte zich op het orgel, Karstens is de man van de financiën. Hij had de grootste uitdaging: 250.000 euro inzamelen. "Veel mensen vonden het zo'n groot bedrag en dachten niet dat we het zouden halen. "
Lek
Al in 2000 was bekend dat het orgel uit 1842 toe was aan een grote opknapbeurt. "Het piept en het kraakte toen al", zegt Karstens. Het krimpen van het hout was het grootste probleem. "Daardoor was het orgel lek. Het waaide net zo hard in de orgelkast als daarbuiten", verklaart Verbeek. Toch duurde het nog lang voordat er in 2011 een concreet plan kwam. Omdat het orgel een rijksmonument is, was de eerste stap om orgeladviseur Willem Jan Cevaal in te schakelen. Hij bracht in kaart welke werk er verzet moest worden. De stap daarna was er meteen een van de lange adem, vertelt Karstens. "De subsidie bij monumentenzorg werd tot twee keer toe afgewezen. De derde keer werd de eerste 50.000 euro toegekend. Toen konden we in 2014 doorpakken." Daarna volgde de subsidieaanvragen bij verschillende fondsen. Dat monnikenwerk werd verzet door Karstens, waarmee hij 35.000 euro binnen haalde. Het resterende bedrag van ruim 150.000 euro kwam binnen door alle evenementen die zijn georganiseerd. Concerten, diners, Lohman-wijn; er bleek veel belangstelling voor te zijn. Ook de adoptie van de orgelpijpen van het oude orgel, 999 stuks, liep goed. "We hebben ongelofelijk veel steun gehad van mensen binnen de kerkgemeenschap, maar ook daarbuiten. De saamhorigheid was er. Je voelde het: we gaan het met zijn allen doen."
In de eerste fase van het plan is de binnenkant gerestaureerd. Zo zijn het interieur van het orgel is schoongemaakt, is het pijpwerk hersteld en is klaviatuur aangepast. De magazijnbalg, die zorgt voor de windvoorziening in het orgel, moest ook hersteld worden.
Pedaal
Na de restauratie telt het monumentale orgel ruim 1.100 pijpen. Dat komt door de vervanging van het pneumatische pedaal door een nieuw mechanisch vrij pedaal. Hiervoor is een extra orgelkast gebouwd achter het huidige orgel. Het zorgt voor mooiere klanken. Het was een wens van schrijver Maarten 't Hart, die zo en af toe achter de toetsen zit en is gevraagd als ambassadeur. Hij heeft zondag al even kunnen spelen tijdens een eerste sessie voor de organisten.
'We gaan eerst even uitblazen'
Lila of wit
Voordat het vrij pedaal er kon komen, was de buitenkant van het orgel al gerestaureerd. Daarvoor is uitgebreid onderzoek gedaan naar de oorspronkelijke kleur van het Lohman-orgel. Verbeek wijst op de zijkant van het orgel. "Het orgel heeft lange tijd een lilakleur gehad. Samen met het groene interieur van de kerk was dat geen hele gelukkige combinatie. We hebben toen historisch kleurenonderzoek laten uitvoeren. Overal zijn lagen verf voorzichtig geschraapt om te constateren wat de oorspronkelijke kleur was in 1842. Dat leek nog even lila te zijn –en wij hielden ons hart vast-, maar later bleek toch een crèmekleur tevoorschijn te komen. Achteraf denken we dat de lila komt doordat er een grondlaag onder zat, die een paarsachtige kleur heeft. Er zijn natuurlijk geen kleurenfoto's van 1842. Toen het orgel in 1935 opnieuw geverfd is, dacht men waarschijnlijk dat lila de oorspronkelijke kleur was."
Boek
Vrijdagmiddag om 16.30 uur wordt het gerestaureerde orgel feestelijk door de orgelrestaurateur opgeleverd. Alle donateurs zijn uitgenodigd om daarbij aanwezig te zijn. Op zondag 5 juni om 10.00 uur wordt het Lohman-orgel in een bijzondere kerkdienst in gebruik genomen. Daarna zit het project er voor Verbeek en Karstens op. "We gaan dan eerst even uitblazen", lachen ze. Dat kan met het boek vol bijzondere verhalen, dat speciaal is samengesteld rond de restauratie. Het is vanaf volgende week voor 10 euro te koop bij de VVV Warmond, boekwinkel Boek Cadeau Enzo in de Dorpsstraat en in de Protestantse Kerk.
En natuurlijk gaan de mannen vooral genieten van het prachtige geluid dat uit het gerestaureerde orgel komt. "Daar kunnen we de komende honderd jaar weer mee vooruit."