'Het leven vieren, dat hebben de Biermarkt en het Hospice gemeen'
Sassenheim n Een evenement met bier en gezelligheid, en een huis waar mensen rustig kunnen sterven. Het lijken twee totaal verschillende werelden, maar toch liggen ze dichterbij elkaar, dan veel mensen kunnen vermoeden.
'Moeten we dat wel doen?' Die vraag werd hardop gesteld binnen het bestuur van de stichting Vrienden van het Hospice Duin- en Bollenstreek, toen er vanuit de organisatie van de 28ste Biermarkt het verzoek kwam of het hospice als goed doel aanwezig wil zijn. En dat niet alleen, want iedere bierdrinker die op zondag 26 augustus zijn glas na afloop inlevert bij de kraam van het goede doel, schenkt op die manier het statiegeld aan de stichting.
"Uiteindelijk kwam die vraag bij mij terecht, en ik was direct enthousiast," zegt Evelien van Duin met een glimlach. Als manager is ze vanaf de start werkzaam in het hospice. Dit jaar is een lustrumjaar, want al tien jaar kunnen inwoners uit de Duin- en Bollenstreek aan de Hoofdstraat in Sassenheim terecht voor zorg in de laatste fase van hun leven. Dat doet het personeel al tien jaar met veel begrip en toewijding. "In ons team van verpleegkundigen is eigenlijk geen beweging te krijgen," knipoogt Van Duin. "We werken met zo'n honderd vrijwilligers. Dat zijn er inderdaad veel meer dan je in eerste instantie zou verwachten. We hebben 70 zorgvrijwilligers, zij runnen het huishouden in het hospice. Het bestuur bestaat ook uit vrijwilligers. Verder zijn er tuinmannen, koks en geestelijke verzorgers. Er is iemand die helpt met de administratie. We hebben een ict-er, een vrijwillige schilder, iemand die voetmassages geeft, een pedicure en een kapster. Allemaal mensen die belangeloos hun diensten inzetten voor die zes gasten die hier verblijven."
Zorg aan huis
"Naast zorg in het hospice, bieden we ook palliatieve zorg in de thuissituatie aan. Dat zijn geen zorgprofessionals, want die komen vanuit de thuiszorg. Maar onze vrijwilligers ondersteunen juist ook de mantelzorger, zodat die bijvoorbeeld even weg kan gaan om iets te ondernemen. Zo heeft een van onze dertien vrijwilligers weleens zorg verleend bij een echtpaar waarvan de vrouw in de terminale fase zat. Zij kwam dan langs, zodat haar man even een paar uur de deur uit kon om te biljarten. Op die manier was voor hem als mantelzorger de loodzware zorg voor zijn vrouw ook beter te behappen. Het is een minder bekende kant van ons werk, al doen we dat ook al tien jaar. Ik denk dat het er vooral mee te maken heeft, is dat mensen opzien tegen weer vreemde gezichten over de vloer. Dat komt ook omdat ze denken dat ze gezellig moeten doen tegen onze vrijwilliger. Terwijl wij zeggen: dat hoeft helemaal niet. Een vrijwilliger sluit aan waar behoefte aan is. Dan kan het ook zijn dat ze rustig in een hoek een boekje lezen. Maar ze zijn er wel voor de cliënt als die dat nodig heeft. Wat wij in de praktijk zien, is dat mensen vaak zeggen 'Goh, nog maar even niet'. Terwijl als we eenmaal zijn geweest, de reactie juist is 'had ik dit maar eerder gedaan'. Er valt dan zo'n last van de mantelzorger af."
Goede doelen Biermarkt
Sinds 2011 is aan de Biermarkt een goed doel verbonden. De eerste keer was dat het Glazen Huis in Sassenheim, dat geld ophaalde voor Serious Request. In de jaren daarna ontvingen ook Stichting Saida helpt Sumve (2012), Stichting Happy & Joy (2013), VCS en TOP (2014), Club 999 (2015), Jongerengroep Marafi (2016) en Stichting Matchis (2017) een bijdrage. Ieder jaar ligt die tussen de 2.500 en 3.500 euro. Vrijwilligers van de Biermarkt mogen goede doelen aandragen. Dit jaar zat daar de suggestie voor het Hospice Duin- en Bollenstreek bij. Via vaste biermarktbezoeker Renzo van Leeuwen, ook penningmeester bij de stichting Vrienden van het Hospice Duin- en Bollenstreek, kwam het verzoek bij de stichting terecht.
Herinneringen
Een hospice, waar mensen in hun laatste levensfase zitten, lijkt ver weg van de biermarkt te staan. Toch zijn er raakvlakken, zegt Van Duin. "De mensen die naar een biermarkt gaan, willen ook een gezellige middag hebben. Zij gaan er mede heen om herinneringen te maken. Dat is in het hospice ook het geval. Maar als je niet weet wat hier gebeurt, dan heb je het idee dat iedereen alleen maar somber is. Mensen zeggen weleens: 'Dat je daar kan werken, dat lijkt me zo zwaar…'. Dat klopt ook wel, maar we lachen ook heel veel op de dag, want anders is het niet vol te houden. Mensen vragen voorafgaand aan hun eerste bezoek weleens welke kleding ze moeten dragen. Alsof ze alleen in het zwart gekleed mogen komen. Het leven mag ook in het hospice gevierd worden. Het gaat echt niet alleen over de dood. Als een gast zich goed genoeg voelt om uiteten te gaan, dan kan dat. Of we organiseren een concertje in de huiskamer. Dan draait het ook om de mooie momenten die er nog zijn. Die proberen we wel te pakken. Het gaat bij ons, net als op de biermarkt, ook over het leven vieren en herinneringen te maken."
Nieuwe telefoons
Hospice Duin- en Bollenstreek is afhankelijk van giften. Ze reserveert de opbrengst van de Biermarkt voor telefonie, als onderdeel van het nieuwe gastenoproepsysteem. "De gasten hebben nu wel de mogelijkheid om te telefoneren op de kamer, maar dat is nog met een vaste lijn. Buitenstaanders kunnen niet rechtstreeks de kamer te bereiken. Dus als familie of vrienden bellen, dan komen ze altijd eerst bij het personeel terecht. Soms is die buffer ook wel fijn. Dan liggen onze gasten te rusten of ze zijn te ziek. Maar we hebben ook gasten die in goeden doen zijn en een groot netwerk hebben. Dat zijn allemaal telefoontjes die wij ook moeten doorverbinden. Het nieuwe systeem maakt het mogelijk om onderscheid te maken en we kunnen de gasten een eigen nummer geven. Het draagt dus ook bij aan wat wij hoog in het vaandel hebben staan: dat onze gasten de eigen regie over hun leven houden."
Mensen betrekken
Voor Van Duin is er nog een reden om mee te willen doen. "Het evenement is daarnaast voor ons ook een mooie gelegenheid om jongeren te betrekken bij dit onderwerp. Dat hoeft helemaal niet zwaarmoedig te zijn of alleen over de dood te gaan. We organiseren veel informatiebijeenkomsten in de regio, maar daar komt vooral de oudere doelgroep op af. Zij kennen het hospice en onze mogelijkheden. Maar als je kijkt naar de jongere generatie, die veel minder te maken hebben met overlijden of afscheid nemen van het leven, daar hoor je vaak van dat ze niet weten wat een hospice is of wat er precies gebeurt. Daarnaast staat voor hen de dood iets verder van ze af. Toch is het soms goed om over het levenseinde na te denken. Iedereen kan geconfronteerd worden met ziekte en afscheid nemen van het leven.
Tijdens de biermarkt geven vrijwilligers in de kraam graag informatie over het hospice, maar dat hoeven geen zware gesprekken te worden, benadrukt Van Duin. "Het draait ons echt om het bereiken van deze doelgroep. Misschien kunnen we ze enthousiasmeren om vrijwilligerswerk bij ons te komen doen, want nieuwe zorgvrijwilligers worden met open armen ontvangen. En we zijn natuurlijk superblij als mensen hun glas bij ons willen inleveren. Met dat bedrag kunnen we weer mooie dingen doen."