Monument

Er zal geen straat naar hem worden vernoemd. Er komt geen opzienbarend standbeeld op een belangrijk kruispunt in zijn geboortedorp. Geen koperen plaquette op zijn geboortehuis. Hij heeft geen meeslepend leven geleid. Verder dan 5 kilometer van zijn geboorteplek heeft hij niet gewoond. Hij laat geen belangrijke geschriften na en geen indrukwekkende uitvindingen. Hij was direct na de lagere school jarenlang boerenarbeider en daarna, tot aan zijn vervroegde uittreding voorman poedermaker. Hij leidde een onopvallend bestaan in een tumultueuze wereld. Hij is bijna een eeuw oud geworden, maar de overzichtelijke en onschuldige tijden waarin hij werd geboren lijken een eeuwigheid geleden. Hij maakte de grote depressie mee en de meest verwoestende oorlog die de mensheid heeft gekend. Een koude oorlog en talloze warme. Economische vooruitgang en stuitende verschillen tussen arm en rijk. Hij was een rooie: hij zag ooit de Dom van Keulen en vroeg zich waarschijnlijk als enige van het reisgezelschap af of de arbeiders die er aan werkten wel eerlijk betaald waren. Hoeveel van hen er waren omgekomen bij de bouw? Wie had voor hun weduwen en kinderen gezorgd? Hij had een groot rechtvaardigheidsgevoel. Hij kwam niet veel (en ook niet zo graag, geloof ik) in de kerk. Hij kon zin van onzin onderscheiden, en hoorde daar van het laatste naar zijn smaak iets teveel. Ik kon hem lang niet altijd ongelijk geven. Hij had weinig nodig: de grote moestuin en z'n bijen hadden zijn hart. Hij verloor zijn vrouw en voelde zich alleen. Zijn wereld werd al kleiner. Koffie in de zaal elke morgen, 's woensdags klaverjassen (vorig seizoen werd hij nog kampioen), om 12 uur eten uit de magnetron, een rondje door het dierenparkje, een paar sudoku's en een vast aantal bladzijden uit een grote-letterroman uit de huisbibliotheek (zodat het boek precies in een week uit was). Z'n kinderen en kleinkinderen geregeld op bezoek, z'n familie om hem heen af en toe – dat was genoeg. Het einde mocht wel komen. Hij was er klaar voor. Ruim 98 jaar is hij geworden – en op één dag na was hij 38 jaar mijn schoonvader. Toen stierf hij. Het was niet op het journaal. Geen standbeeld. Maar voor ons was hij zèlf dat monument…

egbert van der weide