Warmelda-lezing over de Tweede Wereldoorlog in de kuststreek
n "Het was samenwerken of vertrekken"
warmond n In aanloop naar de viering van 75-jaar bevrijding organiseerde het Historisch Genootschap Warmelda maandag 11 november een mooie lezing over de Tweede Wereldoorlog in de kuststreek. De Noordwijkse historicus Koen Marijt, specialist in dit onderwerp, was de spreker.
Zichtbaar was hoe zeer zijn onderwerp onder de Warmonders leeft, want de zaal was vol en alle aanwezigen hingen aan zijn lippen. Marijts betoog ging in hoofdzaak over de bouw van verdedigingswerken door de Duitsers. Terwijl hun strijd in Rusland in volle gang was, wisten zij dat de opening van een tweede front in het westen een kwestie van tijd was. De kust moest dan ook verdedigd worden, zodat de geallieerden onmogelijk konden landen. Zo begon de bouw van de 'Neue Westwall', zoals de Atlantikwall eerst genoemd werd.
Enorme consequenties
De consequenties voor de bevolking in de kuststreek waren enorm. Mensen moesten hals over de kop hun huis verlaten, en - terwijl ze alles kwijt waren - opeens ergens anders een nieuw leven zien op te bouwen. De Noordwijkse historicus illustreerde zijn betoog met schitterend fotomateriaal van deze uittocht en noemde ook schrikbarende cijfers: in een plaats als Noordwijk, waar zo'n 12000 mensen woonden, moest bijna de helft naar elders vertrekken.
Maar niet alleen de bevolking werd getroffen, ook het landschap moest het ontgelden. Enorme stukken grond werden door de Duitsers tot sperrgebiet verklaard en talloze gebouwen - ook de mooiste villa's - werden gesloopt, zodat de geallieerden deze bij een eventuele landing niet als schuilplaats zouden kunnen gebruiken. Noordwijk kwam er op dit punt nog goed vanaf, maar een plaats als Katwijk veranderde door de sloopwerkzaamheden in een uitgestrekt, leeg, verlaten strand.
De slopers waren niet de Duitsers overigens, maar Nederlandse aannemers die daar veel geld mee verdiend hebben. Tegelijk is het zo dat men weinig keus had: het was samenwerken met de Duitsers, of vertrekken. Na de oorlog was daar niet altijd even veel begrip voor. Zelfs wanneer een NSB-burgemeester toch zijn best had gedaan om zijn woonplaats zo goed mogelijk door de oorlog te loodsen, kon hij na de bevrijding op een paar jaar gevangenisstraf rekenen.
Tentoonstelling
Na afsluiting van zijn betoog kreeg Marijt daverend applaus van de zaal en werd hartelijk bedankt door Warmelda-voorzitter Aad Boer. Deze kondigde komende activiteiten aan: Warmelda werkt aan een tentoonstelling over de WO2 in Warmond, en over het onderwerp zal van de hand van de Warmondse historicus André van Noort ook een boek verschijnen.
Kortom, een mooie avond, en voor Warmond een schitterend startsein voor de viering van 75 jaar vrijheid.