De woning van Ds. de Haan maakte onderdeel uit van de Van Niftrik ontsnappingsroute. | Foto: pr.
De woning van Ds. de Haan maakte onderdeel uit van de Van Niftrik ontsnappingsroute. | Foto: pr. Foto: pr.

Een onverzettelijk predikant

Voorhout n Een eeuw geleden was Pieter de Haan dominee van de Nederlands Hervormde Gemeente in Voorhout.

De in 1890 in Ophemert geboren predikantenzoon wordt op 2 mei 1917 in Voorhout door zijn vader bevestigd en is daarmee de opvolger van ds. Bas Ter Haar Romeny. Pieter is kort daarvoor getrouwd en het echtpaar De Haan-Liegeois krijgt in het Boerhaavehuis twee dochters. Voorhout deelt tot 1920 nog een burgemeester met Oegstgeest, J.G.M. van Griethuijsen. Maar in 1920 mag de dominee, als een der notabelen, de eigen burgemeester G. Bulten in Voorhout verwelkomen. Ds. De Haan staat ook aan de basis van een stichting ter oprichting en instandhouding van christelijke scholen. Zo’n school wordt op 9 maart 1922 officieel geopend aan de Voorhouterweg. In overleg en samen met pastoor Schravemade wordt door ds. De Haan een eeuwenoud dossier, dat nog dateert van de tijd van de reformatie met betrekking tot de verdeling van de goederen van de H. Geest en Buitenarmen, afgehandeld en gesloten.


Op 1 juni 1924 wordt Pieter de Haan eervol emeritaat verleend wegens zijn aanstaande vertrek naar Antwerpen. Hij wordt daar predikant bij de Belgisch Nationale Kerk. Het laatgotische kerkgebouw aan de Lange Winkelstraat in Antwerpen dateert van 1615. Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakt de woning van het gezin De Haan deel uit van een reeks adressen in de Van Niftrik route. Deze ontsnappingsroute wordt gebruikt door Engelandvaarders en vliegtuigbemanningen die in vijandelijk gebied terecht zijn gekomen. De Leidse studenten Pierre Louis d’Aulnis de Bourouill en Cees Droogleever Fortuyn zijn de eersten die deze route gebruiken. Ze komen bij Henk van Dulken aan de Italiëlei in Antwerpen terecht. Nadat Van Dulken en zijn zoon door de bezetter zijn opgepakt, biedt dominee De Haan aan Van Niftrik verder te helpen. Het aanbod is risicovol omdat de relatie tussen beide families algemeen bekend is. Er worden soms wel zes passanten tegelijk opgevangen voor de duur van tien tot twintig dagen.


Pieter de Haan is in 1936 benoemd tot ridder in de Orde van Oranje Nassau en wordt in 1951 bevorderd tot officier in de orde. Hij is drager van de Erkentelijkheidsmedaille in zilver, Officier in de Kroonorde van België, Ridder in de Leopoldsorde en Drager van het Burgerlijk Ereteken eerste klas van België. Na zijn emeritaat verhuizen Pieter en Nelly de Haan naar Driebergen. Pieter overlijdt op 2 maart 1962 in Haarlem en wordt in Driebergen begraven. Zijn beknopte levensgeschiedenis is beschreven in Dwars Op 71, de lente uitgave die binnenkort bij de leden van de Historische Kring Voorhout (HKV) bezorgd zal worden.