'Lastig is juist leuk'
n Ook volgend jaar Plusklas voor hoogvliegers
Sassenheim n Op de basisschool krijgen hoogvliegers vaak level- of pluswerk. Dat is mooi, maar voorziet niet altijd in specifieke behoeften. Leerlab Teylingen creëert de kans om niet-schoolse vaardigheden te ontwikkelen en het zelfbeeld positief te stimuleren.
De vlaggetjes hangen aan het plafond in lokaal 17 van het Rijnlands Lyceum. Aan de raamkant staat een popcornmachine, daarnaast een tafel met cupcakes en appelflappen. Het is de laatste les van de Plusklas in dit schooljaar, en dat vraagt om een feestelijke afsluiting.
Muur
Leerlab Teylingen is ontstaan vanuit een gezamenlijk project dat is opgepakt door zes basisschooldirecteuren in Sassenheim en Warmond en het Samenwerkingsverband Duin- en Bollenstreek. Zij herkennen de specifieke problematiek van deze kinderen op korte en lange termijn en zien het deelonderwijs met gelijkgestemden als een goede ontwikkeling. Het Rijnlands Lyceum faciliteert hierin, omdat ze ziet hoe belangrijk dat is, vertelt conrector Willem Visser. "We werken graag mee aan deze pilot, omdat we zien dat er een muur is tussen het basisonderwijs en het voorgezet onderwijs. Op de basisschool zitten leerlingen in een klas met allerlei niveaus door elkaar, op de middelbare school is dat al veel minder omdat de kinderen in een klas komen waar het niveau wat meer gelijk is. Die overgang willen we wat soepeler laten verlopen."
Braille en Johan Cruijff
Elke vrijdagochtend komen de in totaal veertien leerlingen samen op het Rijnlands. Ze zijn afkomstig van zes verschillende basisscholen uit Sassenheim en Warmond. Het schoolwerk daar bleek te makkelijk, een uitdaging was nodig. De leerlingen kunnen instromen vanaf groep zes, en nemen na groep acht weer afscheid als ze gaan beginnen aan hun middelbare schooltijd. De basisscholen dragen leerlingen voor die in aanmerking komen op basis van het gezamenlijk bepaalde selectieprofiel.
Raadsel
Leercoach Miranda van Leeuwen start elke les met een Grej of the Day (GOTD), een raadsel dat opgelost moet worden. Het antwoord daarop is het startpunt voor een korte presentatie over het onderwerp, waardoor de leerlingen er nog meer over leren. Onder andere Einstein, braille, Johan Cruijff en de Grotten van Han zijn al voorbij gekomen. Dit keer draait de GOTD om een bijtgrage attractie. Wie weet het antwoord?
Leerdoelen
De leerlingen zijn in november vorig jaar begonnen in hun deeltijdklas. Door de corona-maatregelen was fysiek samenkomen maar kort mogelijk, en dus werden de lessen online voortgezet. Dat vroeg om enkele aanpassingen van het programma, vertelt Van Leeuwen. "De opzet is om met iedere leerling individuele leerdoelen te bespreken. Dat gaat over kennis, maar ook over sociaal emotionele onderwerpen. Dat laatste was lastiger om te realiseren tijdens het digitale onderwijs door de lockdown." Het programma was daarom online gericht op kennis; zo leerden de leerlingen onder andere meer over programmeren.
Vanaf mei kan de Plusklas weer fysiek samenkomen, tot grote vreugde van de leerlingen zelf. Zij voelen zich op hun plek, vertellen ze. "We hoeven ons niet te houden aan een vast leerprogramma," vertelt Nikki. "Het is veel flexibeler, we mogen echt zelf aan de slag met projecten." Tobias: "We hebben veel meer vrijheid, er is meer uitdaging. Dat is goed, want lastig is juist leuk!".
Conrector Visser ziet daarin een belangrijke taak: "We moeten er met zijn allen voor zorgen dat leerlingen zich niet gaan vervelen, want dat zorgt voor een hekel aan leren. Dat is zonde, zo verspil je talent. Vroeg beginnen met het aanbieden van programma's zoals een Plusklas is dan heel waardevol." Het Rijnlands Lyceum heeft voor hun eigen, oudere leerlingen ook een Plusklas. Daarnaast worden masterclasses georganiseerd en is er in de bovenbouw een Pre-University programma in samenwerking met de Universiteit Leiden.
Positieve mindset
Naast kennisoverdracht is het sociaal-emotionele aspect ook heel belangrijk. Van Leeuwen: "We leren bijvoorbeeld hoe je feedback kunt geven en ontvangen, en over hoe je een positieve mindset kunt hebben. Het gaat ook veel over leren en doorzetten als iets even niet lukt. We leren om bijvoorbeeld een plan van aanpak te maken. Sommige hoogbegaafde leerlingen zijn ook perfectionistisch, die kunnen er allerlei dingen bijhalen, waardoor een project veel te groot wordt. Samen ga je dan kijken naar wat eigenlijk het doel is. 'Wat was je plan?' vraag ik ze dan vaak. Zo leren ze om ook daar mee om te gaan."
Geen wrijving
Sommige leerlingen laten weten dat ze het in hun eigen klas niet altijd makkelijk is. Er zijn veel drukke kinderen in de klas, en ze worden niet altijd begrepen. Maar zorgt de Plusklas niet voor wrijving in de eigen klassen van de leerlingen? Van Leeuwen: "Dat zou je wellicht denken, maar wij krijgen van leraren en interne begeleiders vaak terug dat het juist zorgt voor meer rust. De leerlingen kijken uit naar de vrijdagochtend, dat is voor hen het hoogtepunt van de week. Daardoor is het makkelijker om andere dingen die in hun eigen klas gebeuren, te relativeren. En de dingen die ze in de Plusklas leren, kunnen ze ook soms daar weer toepassen, zoals dat doorzetten."
Tien leerlingen komen ook volgend jaar terug, zij starten in september in groep zeven en acht van hun eigen basisschool. Wellicht sluiten er enkele nieuwkomers aan, die vanuit groep vijf naar groep zes zijn gegaan. Ook zij zullen uitgedaagd worden, onder andere met het raadsel van de dag. Wat zullen zij zeggen als ze wordt gevraagd naar een bijtgrage attractie? Het blijkt de Piranha, de waterbaan in pretpark De Efteling, te zijn. Uw verslaggever moest dat antwoord schuldig blijven. "Wij moesten er ook best lang over nadenken hoor," zeggen de leerlingen nog. Daarna storten ze zich op de tafel met lekkernijen. Het is en blijft toch de laatste schooldag.