Harrie Salman geeft een presentatie in het kenniscentrum. | Foto: pr. (Foto: pr.)

Voorhout

Voorhout op de kaart gezet bij Historische Kring

wo 4 dec 2019, 14:00 Historie

Voorhout • In een volle Oosthoutzaal van het Kenniscentrum van de Historische Kring Voorhout (HKV) werd op donderdagavond 28 november het ontstaan van de streek en het begin van Voorhout door cultuurhistoricus Harrie Salman op de kaart gezet. Naar eigen zeggen geven zijn genen, zijn moeder woonde tot haar huwelijk op de hoeve Berg en Daal aan de 's-Gravendamseweg in Voorhout, hem een uitstekende basis om over Voorhout te vertellen.

De monding van de Rijn en de delta die daarbij ontstond was heeft in het begin van onze jaartelling de bewoning van de streek bepaald. Archeologische vondsten in de latere polder Elsgeest geven aan dat er al sprake was van huisvesting in de tijd van de Romeinen. Naar de huidige inzichten is de bijlenvondst (en één beitel) van begin twintigste eeuw geen begraven schat, maar een offer van een bewoner. Toch duurt het nog langere tijd voor de vrijwel noord-zuid gelegen zandduinen bewoond gaan worden. De vermelding van de kerk van Foranholte als bezit van de abdij van Egmond, na een schenking door graaf Dirk II (overleden in 988) , is de eerste keer dat het dorp vermeld wordt. De viering van duizend jaar Voorhout in 1988 was daar de weerslag van. Echter Taglingi, de voorganger van Teylingen werd al eerder genoemd.

Water

In de vroege middeleeuwen komen er boerderijen op de strandwallen. Als de monding van de Rijn verzandt en het rivierwater de streek bedreigt ontstaat ook een systeem van waterbeheersing. Het Hoogheemraadschap coördineert een en ander en de eigenaren van de betrokken grondstukken dragen in de kosten bij, afhankelijk van de omvang van het grondstuk. Het Hoogheemraadschap bestaat dus al veel langer dan de Nederlandse Staat. De afwatering van het water gaat eerst naar het Leidsche Meer in het oosten. De Dinsdagse Watering is daar nu nog een overblijfsel van. Later wordt het water naar het IJ gevoerd waarbij negen sluizen in de Spaarndam bij laag water voor de afvoer zorgen. De sluizen worden steeds door een van de belanghebbende dorpen (ambachten) onderhouden.

Adel en boeren

Er komen versterkte huizen als Verlaan, Boekenburg, Berg en Dael en Teylingen, die worden bewoond door de adellijke elite die hun bezittingen meestal als leen van de Graven van Holland hebben verkregen. De landerijen worden door de boeren gepacht en de pacht wordt eerst betaald met een gedeelte van de opbrengst.

Napoleon

Als Napoleon in het begin van de negentiende eeuw de regels gaat bepalen, komt er vrijheid van godsdienst, komen er rechten voor alle burgers en wordt er een vorm van democratie ingevoerd. In 1813 is het begin van de Staat der Nederlanden gesticht en daarmee komt de presentatie van Harrie Salman ten einde. Al met al een interessante lezing met bekende en onbekende historische aspecten, gelardeerd met leuke anekdotes.

reageer als eerste