‘Ik zit niet gauw om woorden verlegen’

column • Ik zit niet gauw om woorden verlegen. Een dominee zonder woorden is ook een contradictio in terminis. Het is als een zwembad zonder water, een gebaksschoteltje zonder taartpunt, stamppot zonder aardappelen. Ik heb moeten leren niet bang te zijn voor stiltes – soms is het tijd om te zwijgen. Het kan aangenaam stil zijn óók in een goed gesprek. Maar ik ben ook niet bang om desgewenst (of ongewenst…) een stilte te verbreken. Woorden zijn je gereedschapskist, zei ooit Okke Jager tegen ons. We hadden college van hem in de opleiding. Als er iemand kon spelen met taal, was hij het wel. En als er iemand is aan wie je kunt aflezen hoe betrekkelijk de kracht van woorden is kom je misschien ook wel bij hem uit: wie kent die naam nog? Wie weet nog dat hij in de jaren ’50 en ’60 triomfen vierde als begenadigd spreker en preker, voor de radio, op tv en in bomvolle kerken? Nagenoeg niemand meer. Woorden zijn vluchtig – ze bestaan nu eenmaal voor het overgrote deel uit lucht. Maar niemand kan zonder: taal is wat ons bindt. Wat ik jou wil vertellen of vragen, moet ik in taal verpakken. Woorden vinden voor wie geen woorden heeft is dankbaar werk: bij diep verdriet of grote verslagenheid zijn mensen letterlijk stom geslagen, terwijl ze tegelijkertijd zoveel zouden willen zeggen. Hen zorgvuldig en met aandacht helpen de dingen te verwoorden, of met nog groter zorgvuldigheid zeggen wat zij niet kunnen zeggen – dat is mijn vak geweest. Ik geef toe: ik praat graag. Ik vind het ook leuk iets te vertellen, en iets leuks vertellen is helemaal leuk! U hoeft niet altijd even aandachtig te luisteren, u mag best doen alsof. Als ik in herhaling val kunt u minzaam glimlachend blijven luisteren of gewoon zeggen dat u het al weet. Dan vertel ik wel iets anders. U mag het allemaal vergeten. Als ik ooit voorgoed zwijg, zullen er vast ook mensen zijn die zeggen ‘wat is het heerlijk stil in Warmond’. En vroeg of laat ben ik ook vergeten, een naam op een steen, of voor in een paar boeken die mijn kleinkinderen bewaren. Maar voorlopig ben ik niet van plan mijn mond te houden.

egbertvanderweide