‘Ik zou als ik u was gaan stemmen. En daarna langs de bakker voor iets lekkers’

‘Hebben of zijn’, er is een gedicht van Ed Hoornik dat zo heet. Zo mooi als hij kan ik het niet zeggen. Want de toestand in de wereld, om met wijlen G.B.J. Hiltermann te spreken, is niet bepaald poëtisch. Of beter: de toestand in dat stukje van de wereld dat we Nederland noemen. Daar is van alles loos. We hebben de nodige problemen. En vandaag moeten we gaan stemmen. U zegt: ik moet niks. Dat klopt, de opkomstplicht is in 1970 afgeschaft. Sindsdien is het met de opkomst hard achteruitgegaan. Dat mag je de dames en heren politici verwijten: velen van hen zijn er heel goed in geslaagd politiek tot een onnavolgbaar spelletje te maken. Politici beloven graag van alles, terwijl ze weten dat ze het niet na kunnen komen. Je mag het ook de regering verwijten: om het iedereen naar de zin te maken vergeet ze te regeren, en dus is iedereen ontevreden. 

Maar de grootste fout maken we toch zelf. Wij geloven serieus dat onze stem uitbrengen betekent dat al onze grote en kleine wensen onverkort zullen worden ingewilligd en uitgevoerd. Dat verstaan wij onder democratie: onze stem klinkt tot in de Tweede Kamer aan toe. Dat we een parlementaire democratie hebben vergeten we voor het gemak. Het gaat vooral om mijn eigen belang. Met de belangen van die andere Nederlanders heb ik niks te maken. Wat ik wil dat moet geschieden. Bijna 18 miljoen Nederlanders betekent ook: 18 miljoen ego’s. Sommige bescheiden, maar veel ego’s zijn gewoon te groot. En die 18 miljoen Nederlanders hebben samen 180 miljoen tenen, en veel van die tenen zijn wel erg lang. We hebben allemaal een mening en die verkondigen we allemaal even luid, los van die vraag of die mening er wel toe doet. Maak daar maar eens chocola van. 

Er wordt wel gezegd dat dit land een heleboel problemen heeft. Ik zeg: wij zijn vooral zèlf het probleem. Ik zou gaan stemmen, als ik u was. Maar neem in gedachten iemand mee het stemhokje in. Leg andermans belang naast het uwe, wik en weeg en maak een hokje rood dat daarbij past. En vergeet niet daarna langs de bakker te gaan voor iets lekkers. Elke verkiezing, hoe lastig ook, is een feest van de democratie. Als u daar niet van overtuigd bent, vraag het dan eens aan de mensen in Rusland. Of China. Of Noord-Korea. Of Afghanistan. Of Iran. Of Saoedi-Arabië.

egbertvanderweide