Dwars Op: Boekhorstpolder van weide- naar woongebied

Voorhout • Nu de gemeente Teylingen de ontwikkeling van het plan Nieuw Boekhorst ter hand gaat nemen, ligt de tijd van de Boekhorstpolder als weidegebied spoedig achter ons. De Historische Kring Voorhout schrijft in de nieuwste Dwars Op over de veranderingen die het gebied heeft doorgemaakt.

De Boekhorstpolder is gesticht in 1658, nadat door het graven van de trekvaart de Zwetterpolder in twee grote stukken is gedeeld. De naam komt van de familie Boekhorst, die op het kasteel Boekenburg woonde. Dat kasteel lag midden in de polder, maar is al eeuwen geleden verwoest. Voor de polder wordt de voormalige Maandagse Watering als boezemwater gebruikt. Deze watering wordt daarna de Molentocht genoemd, omdat aan dit water ook de Boekhorstmolen staat die het overtollige water vanuit de watering op de trekvaart uitslaat. 

Boeren en een scheepswerf

Twee eeuwen geleden had Voorhout nog maar vijfhonderd inwoners en de bebouwing in de Boekhorstpolder bestondtoen uit een reeks boerderijen op de noord-zuid gelegen zandrug, parallel aan de huidige Jacoba van Beierenweg. Hier leefden de veeboeren, terwijl de boerenknechten veelal in de rijtjes arbeiderswoningen in het dorp woonden. Op de driesprong van de Dinsdagse Watering en Leidsevaart bevond zich tot 1842 ook nog een scheepswerf. Arie de Groot was de scheepmaker, het aangewezen adres voor de ambachtslieden die een vaartuig nodig of te repareren hadden.

Tientallen inwoners

De Boekhorstpolder ligt tussen de ’s-Gravendamseweg, de Leidsevaart en de Jacoba van Beierenweg. Hij is rechthoekig van vorm en ruim 240 hectare (een kleine 5000 voetbalvelden) groot. Tweehonderd jaar geleden waren er slechts enkele tientallen inwoners.

De bewoners en landeigenaren van de polder zijn de zogenaamde ingelanden. Zij kiezen het polderbestuur dat zorgt voor de behartiging van de belangen van de gebruikers en bewoners. Tegenwoordig wonen alleen al ten zuiden van de spoorlijn ca. drieduizend mensen in de polder. Met de bouw van nog eens duizend woningen zal dat aantal bijna verdubbelen. 

Eerste kievitsei

In 1928 werd in de polder het eerste kievitsei van dat jaar gevonden en aangeboden aan prinses Juliana. De kans op het vinden van een eerste ei is nu al niet meer zo groot en zal na Nieuw Boekhorst zeker tot het verleden behoren.

In de zomeruitgave van Dwars Op, het tijdschrift van de Historische Kring Voorhout (HKV), staat een verhaal over de geschiedenis van de Boekhorstpolder. Binnenkort krijgen de bijna duizend leden van de HKV Dwars Op 69 in de bus.